vrijdag 23 juli 2010

Verliezen

Op het station van Hoorn kwam hij vorige week naast mij zitten, een jongeman met een bescheiden koffer. Helemaal vól was hij van Oranje, van de overwinning in de ophanden zijnde finale. Hij moest en zou erbij zijn. Deze kans kreeg je maar één keer. Dus ging hij nú naar Schiphol voor een ticket. Het mocht 3500,- euro kosten. “Ik hoop dat je Mandela dan ook ziet” zei ik. Met mijn dochter had ik net de film “Invictus” gezien. Over de rugby-wedstrijd in 1995 Zuid Afrika - Nieuw Zeeland, met daarbij de inspirerende, grootse houding van president Mandela. Dertig jaar lang had hij gevangen gezeten; was opgesloten, vernederd en mishandeld. Dertig jaren verloren levenstijd, die hij wist te transformeren in winst: hij groeide uit tot een onoverwinnelijk mens.

We zijn een week verder. We hebben verloren. En dat niet alleen. Volgens kenners: terecht verloren. Tweede geworden. Second place, first loser. Het doet erg pijn. Er is veel boosheid, vooral op de scheidsrechter. En op onszelf. Dat we dit zijn. Dan was het verlies van schaatsheld Sven Kramer, die deze winter naast Olympisch goud greep, toch anders. Hij wàs de beste. Hem overkwam domme pech. Een verkeerde wissel. Maar het is en blijft verliezen. Verlies is niet zomaar te accepteren. Het zoekt een schuldige.

In het groot en in het klein kennen we onze verliezen: van idealen, van gezondheid, van werk, van vermogen. Je fiets wordt gestolen. Je verliest een mooie ring. We verliezen vrienden, omdat zij anders zijn en doen als we hadden verwacht. We verliezen mensen aan de dood. En we vinden schuldigen. Wij wijzen naar anderen, naar omstandigheden die dit hebben bewerkt. Wij zijn boos. We voelen ons vernederd, of in de steek gelaten. Het is niet rechtvaardig. Als die automobilist niet zo roekeloos gereden had. Het ziekenhuis maakte fouten. Die scheidsrechter nam de verkeerde beslissing.

Bracht het verlies van Oranje ons echt uit balans? Het leek heel erg. Het was een drama. Niet om aan te zien. Maar we herstelden in een paar dagen. Het werd feest! Of niet echt? Hoe zou het met die jongeman gegaan zijn? Heeft hij een ticket kunnen bemachtigen en Mandela gezien? Vond hij dat laatste eigenlijk wel belangrijk? Zou hij zich hervonden hebben? Bij alle verliezen toch een aanrader: de film Invictus.