De langste dag en nacht

Vanmorgen kwam, bij mijn wakker worden, Wim met de krant in zijn hand bij mijn bed. Hij vroeg: ‘Wie denk je dat de theoloog des Vaderlands is geworden?’ O ja, de nacht van de theologie was geweest. Dan zijn er verkiezingen. Ik wist niet eens wie genomineerd waren. Ik tastte de donkerte van mijn geheugen af en zei:’Toch niet Sam Janse?’ Glunderend hield hij mij het artikel voor de neus met de foto van Janneke Stegeman!

Dat ik daar niet van wist! Ik begon te lezen. Zocht de Trouw van vrijdag jl. erbij, waarin de drie kandidaten gepresenteerd werden. Met kop en schouders stak Janneke voor mij ver boven de andere twee uit. Zij is gepromoveerd op de rol van conflict in de ontwikkeling van de religieuze  traditie. In Trouw lees ik van haar: ‘Die christelijke angst voor conflict. Hoe kun je dat nu belangrijker vinden dan recht doen aan mensen? Christenen hebben de verhalen uit de bijbel te mooi, te af en te perfect gemaakt. Het gaat vaak over de goede God, de inspirerende Heilige Geest en de lieve Jezus. De manier waarop we de bijbel lezen haalt de spanning eruit. Religie gaat voor mij over bevrijding’.

Janneke leerde ik kennen op een reis naar Israël/Palestina in 2010, waar zij samen met Meta Floor reisleidster was. We spraken veel over conflicten en machtsposities. We hoorden vele verhalen van Palestijnen over vernederingen en onrecht. We waren onder de indruk van de moed van mensen, het geduld en uithoudingsvermogen om te volharden in de hoop op gerechtigheid en om de eigen menselijke waardigheid hoog te houden. Zelf zat ik in die tijd in mijn kerk in een groeiend conflict. Ik leerde op die reis mijn rug te rechten en niet op te geven. Wat moest ik met kerkleiders die zoete broodjes bakken, met de mantel der liefde alles bedekken en je het zwijgen opleggen als je aangedaan onrecht ter sprake wilt brengen?

Dezer dagen dacht ik na over de langste en de kortste dag. Over Midzomer en Kerst. Waarom is er voor het één zoveel aandacht in de kerk en voor het ander bijna niet? Vooral het verlangen naar licht in het donker lijkt gevierd te moeten worden. Midzomer leeft niet. Een enkel vuur wordt ontstoken. Er zijn zomerfeesten. Maar er is geen koppeling met het verhaal van de geboorte van Johannes de Doper, of met de omslag in het seizoen, de zonnewende.

O ja toch! Er is de nacht van de theologie. Ik wist ervan maar het was nog niet beklijfd. Pas nu ben ik wakker geworden. De theoloog des Vaderlands, Janneke Stegeman, is het lichtpunt in het donker van kerk en theologie. Ze zal  gaan vlammen. 

  

Elst, zomer 2016
Ineke van Middendorp-Sonneveld